Roztocze Południowe - Roztocze Wschodnie
Roztocze jest wyjątkowym regionem, który swym pięknem i bogactwem może oczarować niejednego turystę. Roztocze Wschodnie, wciąż ciche i spokojne, przyciąga przede wszystkim tych, według których podróż polega głównie na odkrywaniu ciekawych, choć mało znanych jeszcze miejsc. A takich we wschodniej części polskiego Roztocza nie brakuje. Co warto wiedzieć o tej krainie? Dla kogo wycieczki po Roztoczu Wschodnim nazwyanym róniez Roztoczem Południowym będą interesującą propozycją? Oto garść najważniejszych informacji, z którymi warto się zapoznać przed rozpoczęciem wyprawy po tej części kraju.
Roztocze Wschodnie okiem geografa
Roztocze Wschodnie, często nazywane też Południowym, jest obszarem niezwykle atrakcyjnym dla miłośników geologii i przyrody. Obszar ten rozciąga się w pobliżu granicy z Ukrainą, w miejscu, w którym pas Wyżyn Polskich znacznie się zwęża. Cechą charakterystyczną tutejszego krajobrazu są spłaszczone wierzchowiny, które wznoszą się na 100-150 metrów ponad dna dolin rzecznych. Do tych wzniesień, na które warto zwrócić szczególną uwagę, zaliczają się Goraje (Długi i Krągły) oraz szeroki wał Wielkiego Działu.
Taki krajobraz jest zasługą ruchów tektonicznych, dzięki którym Roztocze wciąż wynosi się ponad sąsiednią Kotlinę Sandomierską. Efektem ruchów tektonicznych są też słynne roztoczańskie szumy, doskonale widoczne na rzece Tanew oraz jej dopływie – potoku o nazwie Jeleń. Tereny Roztocza Wschodniego mogą się też pochwalić znacznym zróżnicowaniem gleb. Nie brak tu czarnoziemów, gleb brunatnych, jak i gleb bielicowych. Sąsiadują z nimi rędziny – ziemie dość żyzne, a jednocześnie bardzo wymagające w uprawie. Roztocze Wschodnie okiem przyrodnika Natura i jej cuda – oto czynnik, który koniecznie trzeba docenić. Dumą tej części Roztocza są przyrodnicze skarby, a przede wszystkim wielkie kompleksy leśne, które wciąż urzekają swym naturalnym charakterem. Przejściowość klimatyczna sprawia, że można tu podziwiać zarówno rośliny typowe dla klimatu oceanicznego, jak i te zbiorowiska roślin, które kojarzą się raczej z klimatem kontynentalnym. Przyrodnicze skarby podziwiać można w trakcie wędrówek po specjalnie wytyczonych ścieżkach dydaktycznych oraz spacerów po rezerwatach przyrody. Każdy z nich ma swój wyjątkowy charakter, każdemu warto zatem poświęcić swój czas.
Roztocze Wschodnie okiem historyka.
Ta część kraju może się też pochwalić długą, a jednocześnie dość burzliwą przeszłością. W historii regionu jest sporo tragicznych wydarzeń, o których do dziś przypominają nam liczne pomniki, cmentarze czy izby pamięci. Przez wieki przez tereny tego obszaru przebiegały ważne granice: państwowe, religijne, kulturowe, etniczne. Takie położenie na pograniczu to z jednej strony wspaniała spuścizna i atrakcje, które urzekają swą różnorodnością. To również liczne pamiątki po wojennych zawieruchach, które przez wschodnią część Roztocza przetaczały się dość często. Roztoczański krajobraz usiany jest kamiennymi krzyżami. O trudnej historii tej części kraju może świadczyć fakt, iż w okresie zaborów ziemia ta była przecięta granicą między Galicją, a Królestwem Polskim. W latach 1939-1941 Roztocze zostało podzielone na część włączoną do niemieckiego Generalnego Gubernatorstwa oraz na część zależną od Związku Radzieckiego. O tej granicy do dziś przypominają nam pamiątki w postaci schronów wchodzących w skład linii Mołotowa.
Bliskość linii frontu w 1941 roku poważnie odbiła się na Roztoczu Wschodnim, trudnym okresem były też lata 40-te XX wieku, kiedy to dodatkowym problemem dla tej części kraju okazał się konflikt polsko-ukraiński. I dziś Roztocze Wschodnie podzielone jest granicą, która oddziela Polskę od Ukrainy. Efektem takiej historii jest niezwykle ciekawa kultura Roztocza Wschodniego. Widoczne są tu doskonale wpływy kultury słowiańskiej (zarówno tej wschodniej, jak i zachodniej), łacińskiej i bizantyjskiej. Synagogi, cerkwie i kościoły do dziś przypominają nam, ze jeszcze nie tak dawno żyli tu obok siebie Polacy, Ukraińcy oraz Żydzi. Na Roztoczu Wschodnim znajduje się sporo pamiątek z czasów II wojny światowej.
Noclegi Roztocze Wschodnie
Roztocze Wschodnie okiem turysty.
Co warto zobaczyć w trakcie wycieczki po tej krainie? Z punktu widzenia turysty, ten skrawek Roztocza to wiele tajemnic oraz magicznych miejsc, które wciąż czekają na odkrycie. To również cenne pamiątki, obok których nie można przejść obojętnie. O wielokulturowym i wieloreligijnym charakterze dawnego Roztocza do dziś wspaniale przypominają nam dawne zespoły cerkiewne. Nie brak wśród nich takich, w których wciąż można podziwiać ciekawy wystrój wnętrza. Tak jest m. in. w Radrużu oraz w Bełżcu, w Nowym Bruśnie, Woli Wielkiej i w Hrebennem. Leżące przy cerkwiach cmentarze, dzwonnice, resztki kamiennych murów obronnych – oto atrakcje, które można zobaczyć w pobliżu takich świątyń.
Atrakcje Roztocze Wschodnie
Kajobraz Roztocza Wschodniego charakteryzuje widok kamiennych krzyży, zwanych krzyżami bruśnieńskimi. Mają one swą charakterystyczną cechę – powstały z piaskowca wapnistego, miejscowego kamienia o dość charakterystycznym wyglądzie. Nazwa tych krzyży nawiązuje z kolei do Starego Brusna – niegdyś najważniejszego ośrodka kamieniarskiego w tej części Roztocza.
A co z wojennymi pamiątkami, których we wschodniej części kraju jest tak wiele? Te najczęściej mają formę wojennych cmentarzy. Te z czasu I wojny światowej można zobaczyć w wielu miejscowościach, m. in. w Nowym Bruśnie, Nowinach Horynieckich, Monastyrzu i Bełżcu. Odwiedzić można tu wiele cmentarzy poświęconych ofiarom II wojny światowej, która na terenie Roztocza Wschodniego zebrała krwawe żniwo. Łatwo przekonać się o tym m. in. w czasie wędrówki śladem linii Mołotowa oraz w czasie marszu przez wsie, które zostały zniszczone przez UPA lub wysiedlone w ramach Akcji „Wisła”. Największe wrażenie robi jednak muzeum, pokazujące ogrom wojennych tragedii i zagładę wielu Polaków, Żydów i Romów. To muzeum, które powstało w Bełżcu, na terenie dawnego obozu zagłady.
Trzy Roztocza -Każde inne
Roztocze Wschodnie to magiczna kraina, którą z pewnością warto lepiej poznać. Rózni się z pewnością od jegośrodkowej i północnej części. Wycieczki po tej części kraju mogą każdemu z nas dostarczyć wielu niezapomnianych wrażeń, a jednocześnie stać się jedyną w swoim rodzaju przygodą i lekcją historii. To co go odróżnia to z pewnościa fakt, iż jest najbradziej nieodkryte. Odkrywanie go na swój sposób polecamy każdemu, kto stroni od zatłoczonych tutystycznych "stolic". Im polecamy Susiec, Krasnobród lub Zwierzyniec. Na Roztoczu Wschodnim królują malowniczy Horyniec Zdrój, Narol z pałacem i Królewska Lubycza. Jadąc na Roztocze od strony południowej przejedziemy przez jego wrota- miasto Lubaczów.
Tanie noclegi można tu znaleźć w rejonie większych wsi, coraz szersza jest też oferta gospodarstw agroturystycznych. Dzięki temu zaplanowanie pobytu w tej części Roztocza przestaje być problemem, a my możemy bez większych przeszkód spełniać swe marzenia o odkrywaniu tego wyjątkowego obszaru.
