Drzeworyt Płazowski: Odzyskane Dziedzictwo
Drzeworyt Płazowski, tradycyjna technika artystyczna, głęboko zakorzeniona w historii i kulturze regionu. dziś przeżywa swój renesans w miejscowości Płazów w roztoczańskiej gminie Narol. Ta dawna forma sztuki ludowej, ożywiana przez entuzjastów i rzemieślników, jak Józef Lewkowicz, Grzegorz Ciećka i Anna Serkis - Wojtowicz odzyskuje swoje miejsce w sercach i umysłach artystów i historyków. Zwieńczeniem prac nad kultywacją tej zapomnianej metody popularyzacji sztuki, głównie sakralnej, jest otwarcie Centrum Drzeworytu w Płazowie.
Historyczne Korzenie drzeworytu
Początki drzeworytu płazowskiego sięgają pierwszej połowy dziewiętnastego wieku, kiedy to mieszkaniec Płazowa Mateusz Kostrzycki jako pierwszy zaczął praktykować tę formę odwzorowania malowideł i wzorów w swojej rodzinnej miejscowości. Drzeworyt to unikalna forma sztuki, której korzenie sięgają wczesnego średniowiecza. Drzeworyt płazowski związany z rodziną Kostrzyckich rozwijał się szczególnie w tej okolicy i był dostępnym sposobem popularyzacji dzieł o motywach religijnych pośród mniej zamożnych mieszkańców Roztocza. Z biegiem czasu, technika ta ewoluowała, stając się bardziej wyrafinowana i złożona, co pozwoliło na tworzenie bardziej szczegółowych i wyjątkowych prac. Drzeworyt osiągnął szczyt popularności w okresie renesansu, kiedy to stał się ważnym medium w sztuce i komunikacji, oferując artystom nowe możliwości wyrazu i pozwalając na szersze rozpowszechnianie dzieł sztuki wśród różnych warstw społecznych. Jego wpływ na rozwój sztuki graficznej był znaczący, stanowiąc ważny rozdział w historii sztuk wizualnych. Charakterystyczne dla drzeworytu płazowskiego jest wykorzystanie drewnianych matryc do tworzenia odbitek, często o tematyce sakralnej. Nie do przecenienia jest rola łatwo dostępnych i stosunkowo niedrogich w porównaniu z malowidłami wykonywanymi ręcznie obrazami w procesie popularyzacji sztuki pośród prostych mieszkańców tych ubogich terenów.
Technika i Styl
Ta metoda tworzenia obrazów polegała na wycinaniu wzorów w miękkim drewnie, które następnie pokrywano farbą i odbijano na papierze lub tkaninie. Wczesne prace były proste, często związane z motywami religijnymi i ludowymi, odzwierciedlając głęboko zakorzenione przekonania i legendy lokalnej społeczności. Technika drzeworytu polega na wydłubywaniu wzorów z drewnianych bloków, co pozwala na tworzenie odbitek o wyjątkowej głębi i teksturze. Typowe dla drzeworytu płazowskiego jest przedstawianie postaci religijnych i scen biblijnych w stylu, który łączy elementy tradycyjnego rzemiosła z indywidualnym wyrazem artystycznym.
Wpływ na Kulturę i Sztukę
Drzeworyt płazowski stał się ważnym medium w sztuce i komunikacji, oferując artystom nowe możliwości wyrazu i pozwalając na szersze rozpowszechnianie dzieł sztuki wśród różnych warstw społecznych. Jego wpływ na rozwój sztuki graficznej w Europie był znaczący, stanowiąc ważny rozdział w historii sztuk wizualnych. Drzeworyt płazowski miał znaczący wpływ na rozwój sztuki ludowej w Polsce, inspirując wielu artystów Młodej Polski. Jego unikalny styl i technika przyciągały uwagę zarówno koneserów sztuki, jak i zwykłych obserwatorów.
Józef Lewkowicz i Nowa Era Drzeworytu Płazowskiego
Dziś kolekcja drzeworytów płazowskich jest unikatowym zabytkiem w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Józef Lewkowicz, jak sam siebie nazywa -artysta ludowy to postać kluczowa w historii odrodzenia drzeworytu płazowskiego, odegrał fundamentalną rolę w przywróceniu tej tradycyjnej formy sztuki.
Odtwarza on klocki drzeworytnicze pochodzące z Płazowa. Jego prace przyczyniają się do odrodzenia i redefinicji drzeworytu jako medium artystycznego. Lewkowicz, rzeźbiarz w drewnie i kamieniu nie tylko odtwarza wiernie technikę tworzenia drewnianych klocków. Wprowadził on także nowe rozwiązania i techniki. Istotny jest również wkład Józefa Lewkowicza w popularyzację tej zapomnianej techniki tworzenia sztuki pośród lokalnej społeczności. Niestrudzenie organizuje wystawy i spotkania z młodzieżą. Jego wkład w rozwój drzeworytu płazowskiego, postrzegany jako symboliczne wejście w nową erę, wyróżnia go jako jednego z najważniejszych postaci w procesie przywracania do życia drzeworytu płazowskiego. Ma on także uczniów, których wprowadził w tajniki rzemiosła, i którzy tworzą autorskie drzeworyty zakorzenione w tradycji.
Noclegi w Gminie Narol
